Öz Buyuruldular Osmanlı bürokrasisinde sadrazam, vezir, defterdar, kazasker, beylerbeyi gibi üst düzey görevlilerin padişah adına kendilerinden alt kademede çalışan görevlilere gönderdikleri emirleri ihtiva eden belgeler için kullanılan bir terimdir. Bu çalışmada beylerbeylerin yazmış oldukları buyuruldular üzerinde durulacaktır. Beylerbeyilere buyuruldu yazma yetkisi Fatih Kanunnamesi ile verilmesine karşın diplomatik özellikler açısından buyuruldu diyebileceğimiz belgeler ancak XVII. yüzyılda görülmeye başlamaktadır. Bu çalışmada beylerbeylerin yazmış oldukları emirlerin XV. ve XVI. yüzyıllarda mektup olarak isimlendirilmesi gerektiği, diplomatik özellikleri açısından klasik buyuruldu formunu ancak XVII. yüzyıldan itibaren almaya başladığı somut örneklerle gösterilecektir. Anahtar Kelimeler: Buyuruldu, Beylerbeyi Buyuruldusu, Diplomatik DIPLOMATIC CHANGE IN BEYLERBEYI DOCUMENTS: TRANSITION FROM THE LETTER TO BUYURULDU(BRİFİNG) ABSTRACT Buyuruldu, an administrative order, is a term used in the Ottoman Bureaucracy for the documents containing writtenorders issued by high-ranking officials such as grand vizier, vizier, minister of finance (defterdar), Chief judge (kazasker), commander in chief (beglerbegi) and addressed to the lesser officals working on behalf of Sultan. The aim of this study is to focus on the administrative orders (buyuruldu) issued by beglerbegi, one of high officers who were authorized to issue the order. Based on relevant administrative documents, It will be argued that the orders issued by beglerbegi between XV and XVI must be named as “letters” as they were only formed as buyuruldu in terms of diplomatic features since XVII century. Keywords: Administrative Order (Buyuruldu), Beglerbegi Letter, Diplomatique BEYLERBEYİ BUYURULDULARININ DİPLOMATİK ÖZELLİKLERİ XVII-XVIII. yüzyıllarda diplomatik özellikleri bakımından standartlaşmış bir buyuruldu elkab, nakil/iblağ, emir, te’kid ve tarih olmak üzere beş kısımdan oluşmaktadır. Ancak beylerbeyi buyuruldularının diplomatik özellikleri merkezden yazılan buyuruldulardan farklı özellikler gösterebilmektedir. Beylerbeyi buyuruldularında elkab belgenin gönderildiği kişinin konum ve derecesine göre   değişen ve belirli kalıpları olan bir hitap cümlesidir. Genellikle kadılara hitaben “fezâyil-i medâr şerâyiʻ- i şiʻâr” (BOA. TSMA.E.0748), “şeriʻat-şiʻâr” (Alkan, 2019, s.498), “mesned-ârâ-yı şerʻiat-ı garrâ” (Aydın,   2015, s.373-374), “mefharü’n-nüvvâb ve zeyyinü’l-ashâb” (BOA. TSMA.E.0877), ayanlara zabitlere hitaben “mefâhirü’l-emâsil ve’l-akrân” (Aydın, 2015, s.373-374), muhtelif görevlilere hitaben ise “Kıdvetü’l-kuzât ve’l-müstahfizîn” (BOA. İE. ADL.2.136.2.1), “fahrü'l-emâcid ve'lekârim” (BOA. TSMA.E.0745.32.1.1), “kıdvetül'l-emâsil ve'l-akrân” (BOA. TSMA No: 951/75) gibi elkabların sıklıkla kullanıldığı görülmektedir. Elkab kaydedildikten sonra buyuruldunun yazılmasını gerektiren konunun aktarıldığı akil/iblağ bölümüne geçilir. Nakil/iblağ bölümüne geçilirken beylerbeyi buyuruldularında “şimdiki halde maʻlûm ola ki”, “oldur ki”, “inhâ ve iʻlâ olunan oldur ki”, “baʻde’t-tahiyye inhâ olunur ki”, “baʻde’sselâm inha olunur ki” ya da sadece “inha olunur ki” ifadesiyle nakil/iblağ kısmına geçiş yapılmaktadır. Not: İlgili makale Tarih Kanununa uyularak değiştirilmeden aynen yazılmıştır. Yabancı Dil kısmı Türkçe açıklaması eşdeğer tercüme edilerek yabancı dil kısmında İngilizce tercümesi okumayanlar Türkçe eş değer yazısı okuyarak anlaşılırlık sağlayabilir. Kütahya Şehri bir önceki devlette Beylerbeyi olduğu için Türkiye Cumhuriyeti Devleti’ne hem bağlılığını göstererek ve gelişimi sürdürmesi için her tarihi bilgi doğru ve gerçek kanıtlarla anlatılması gerekiyor. Bilişim Vadisi ve Yabancı Üniversite öğrencileri için kolay anlaşılma sağlanması iki dille makale yazımı Kütahya Kenti’nin Tarihini doğru tanıtmak için kolaylaştırıcı makale olduğunu düşünüyorum. Saygılarımla. Mustafa UYSAL Araştırmacı-Yazar Kaynakça: Online Web Adresi https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1166235 Dr. Öğr. Üyesi Ekrem TAK İstanbul Medeniyet Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Bilgi ve Belge Yönetimi Bölümü ekrem.tak@medeniyet.edu.tr https://orcid.org/0000-0003-1386-6519