Son günlerde ekonomi gündemimize DEZENFLASYON diye bir deyim girdi. Cumhurbaşkanımızın, Maliye Bakanımızın ve ekonomistlerin söylemlerinde sıkça gördüğümüz bu deyimin anlamı nedir sorusunun yanıtı özgür ansiklopedide karşımıza şu şekilde çıkıyor: “Enflasyon durumundan fiyat yükselişini durdurmayı ya da yavaşlatmayı veya enflasyon eğilimi karşısında fiyatları düşürmeyi öngören iktisat siyasetidir.” Dezenflasyonda, fiyatlar fiilen düşmez ancak fiyatlardaki artış yavaşlar. Enflasyon oranı düşer. Uzmanlara göre sağlıklı bir enflasyon düşüşü olan dezenflasyon gereklidir. Bu nedenle, sağlıklı ekonomik dönemlerde normal olarak görülür. Dezenflasyonu hala ilerlemekte olan ancak gaz pedalını gevşeten bir araba gibi düşünebilirsiniz diye açıklıyor ekonomistler. Richmond Fed, dezenflasyonla ilgili bu durumu şöyle açıklamaktadır: “Yavaşlayan ama yine de ileriye doğru ilerleyen bir koşucu gibi, enflasyon düştüğünde, fiyatlar eskisinden daha yavaş bir oranda artmaya devam edebilir.” Diyor ve devamla enflasyonu düşük tutmaya yardımcı olan üretkenlik ve teknolojideki artışlardan geliyorsa, bunun iyi bir şey olacağını savunuyor. DEZENFLASYONUN NEDENLERİ NEDİR? Dezenflasyona ne sebep olur sorusuna verilebilecek en temel yanıt devletin uyguladığı ekonomi politakarı olarak verilebilir. Peki nedir bu politikalar? Daraltıcı para politikasıyla azalan para arzı. Enflasyona para arzındaki bir artışın neden olduğu düşünülürse, dezenflasyona para arzındaki bir azalmanın yol açması şaşırtıcı olmaz. Kredi faizlerinin arttırılması veya değişik uygulamalar ile krediye ulaşmanın zorlaştırılması politikası ile piyasadaki para arzı azaltılabilmekte. Para arzındaki azalma, daha sıkı bir para politikasından kaynaklanabilir. Bu genellikle enflasyonun kabul edilebilir bir aralığın üzerine çıkmaya başladığı ve merkez bankasının enflasyonu durdurmaya çalışmak için yeni politikalarla yanıt verdiği bir durumdur. DEZENFLASYONUN ETKİLERİ NELERDİR? Enflasyon oranın ekonomiye zarar vermeden düşürülmesi süreci olan dezenflasyon sonucunda enflasyon düşer. Enflasyonun düşmesi kendi başına olumsuz bir durum olmadığı gibi ekonomiye de zarar vermez. Ekonominin döngüsü söz konusu olduğunda dezenflasyon yaygın bir olaydır. Ancak her şeyde olduğu gibi enflasyonu düşürmenin de bazı etkileri vardır. Satın alma gücünü artırır. Çünkü fiyatlar düştüğü için maaşınız ya aynı kalır ya daha yüksektir. Tasarrufları korur çünkü paranın değeri enflasyonun yüksek olduğu zamandan daha yüksektir. Yerel olarak üretilen malların rekabet gücünü artırır çünkü uluslararası pazarda nispeten daha ucuz hale gelir. Karar verme belirsizliği azalır. İşletmeler ve müşteriler artık fiyatlardaki artıştan eskisi kadar endişelenmediğinden, güven seviyesi artar. Ancak enflasyonun düşürülmesi şu durumlarda sorunlu olabilir: Eğer talepteki düşüşten kaynaklanırsa negatif büyüme olur. Deflasyona dönüşürse borç artar ve harcamalar azalır. Geçmişte yaşanan dezenflasyon dönemleri, daha yüksek işsizlik ve daha düşük şirket kazançları ile sonuçlanan ekonomik yavaşlamalara neden olmuştur. Değerli dostlar enflasyon ekonomiler için, insanlar için çok adaletsiz bir durumdur. İnsanların yaşam şartları çok olumsuz etkileyen bu olgudan kurtulmak doğru ekonomik politikalar ile olacaktır. Dezenflasyon da bu potikaların doğruluğunun bir göstergesi. Ancak çok iyi takip edilmesi, gerekli müdahele ve düzenlemeler ile ekonomi çarkının dönmesine engel olmadan enflasyon belasından kurtulunmasının sağlanmalıdır. Bu amaçla uygulanan politikaların deflasyona dönüşmemesine dikkat edilmeli. Hepinize iyi haftalar…