Kütahya'nın iftihar edeceği Ârif ve fâzıl bir zat olan Gaybî, kalburcu şeyhi (Pir Ahmet bin Beşir) soyundan olup ve Kütahya’da doğmuştur. Babası Müftü şeyh Ahmet Efendi, anın babası Beşir Efendi, anın babasının da kalburcu şeyhi Pir Ahmet Efendi olduğunu (Biatname) ve ( Ruhulhakika) isimli eserlerinde yazar.
Gaybî, tahsilden ve Melämet zevkini babasından aldıktan sonra İstanbul'a giderek ( Dili dana) kasidessi nazımı olup Halvetiye ve Melâmiye Ricalinin büyüklerinden olan ( Oğlanlar Şeyhi) İbrahim Efendi'ye intisap ederek tekmili tarikat etmiş ve mürşidinin (1065H.-1654 M.) senesinde vefatına mebni, memleketi olan Kütahya’da avdetle vefatına kadar mutaasıp zümre tarafından zındıklıkla ittiham olunmaktan kurtulamamıştır.
Gaybî Sunullah Efendi’nin manzumelerinden bazıları şunlardır:
- Âşık özün bilmeğe
- Hakkı ayan görmeğe
- Hakka giden doğru yol
- Sa'yet seni sende bul
- Her ne varsa älemde
- Bul sen seni bu demde
- Sensin darı ähiret
- Senden göründü hazret
- Ko bu zühtü tââtı
- Geç cümle hayälâtı
- Mıshafı haktır yüzün
- Gaybî bile gör özün
- Kendine gel kendine
- Kendine gel kendine
- Senden gider sana ol
- Kendine gel kendine
- Örneği var âdemde
- Kendine gel kendine
- Sende bulunur cennet
- Kendine gel kendine
- Terk eyle âdâtı
- Kendine gel kendine
- Ayet'i Kuran sözü
- Kendine gel kendine
- Âşık özün bilmeğe
- Hakkı ayan bulmağa
- Her ne varsa âlemde
- Bul sen seni bu demde
- Âdemdir sırrı Kur'an
- Âdemdir zati sübhan
- Âdem oldu Âhiret
- Andan görünür hazret
- Ol, binişane nişan
- Âdemdir ayni iman
- Âdeme gel âdeme
- Âdem gel âdeme
- Örneği var âdemde
- Ädeme gel âdeme
- Âdemdir arşı rahman
- Âdeme gel âdeme
- Anda bulunur cennet
- Âdeme gel âdeme
- Gaybî bu demdir heman
- Âdeme gel âdeme
Mustafa UYSAL
Kaynakça: Kütahya Şehri
İsmail Hakkı Uzunçarşılıoğlu