Eston Basınında Kütahya-Eskişehir ve Sakarya Muharebeleri
The Battles of Kütahya-Eskişehir and Sakarya dated 1921 in Estonian Press
Mevcut makale, Eston gazetelerinin Kütahya-Eskişehir Muharebeleri ve Sakarya Savaşı ile bu muharebelerinin öncesi ve sonrasına dair haberlerine yer vermekte ve bu çerçevede, Eston gazeteleri ve Batı gazeteleri arasında adı geçen muharebelere yönelik olarak ne tür benzerlikler ve farklılıklar olduğunu irdelemeyi amaçlamaktadır. Ayrıca, Eston gazetelerinin savaş haberlerini hangi kaynaklara dayandırdığına da değinmektedir.
Araştırma kapsamında, Estonya’da 1920’li yılların başında en yüksek satışı olan beş gazetenin 1 Temmuz–11 Ekim 1921 tarihleri arasında yayımlanmış sayıları incelenmiştir. Batı gazeteleri olarak Fransız ve İngiliz gazeteleri ele alınmıştır.
Eston gazetelerinin Kütahya-Eskişehir Muharebeleri’ne dair haberleri en çok Berlin Radyosu’ndan alınmıştır. Berlin Radyosu, daha çok Atina haberlerini aktarmaktaydı. Hem Atina’dan hem de Yunanlılardan kaynaklanan haberlerin tüm Kütahya-Eskişehir Muharebeleri haberlerindeki payı çeşitli gazetelerde %58,3– %88,3 arasında değişirken, Kemalistlerin haberlerine hiç işaret edilmemiştir.
Yunanlılardan ziyade Kemalist görüşlü İstanbul kaynaklı haberler ve Atina’dan alınan Reuter Ajansı’nın haberlerinin payı çeşitli gazetelerde sırası ile %5,9–%25 ve %5,9–%22,2 arasında değişmekteydi. Haberlerin içeriğine bakıldığında, Atina ve Yunan haberlerine kıyasla Batı ve özellikle İstanbul haberlerinin daha tarafsız olduğu görülür. Eston gazeteleri Yunan yanlısı haberleri hiç yorumlamadığından Fransız gazetelerine kıyasla büyük ölçüde bunların etkisi altında olduğu sonucu çıkartılabilir.
Anahtar Kelimeler: Sakarya Savaşı, Eskişehir-Kütahya Muharebeleri, Mustafa
Kemal, Türk Kurtuluş Savaşı, Eston basını, Eston gazeteleri.
Abstract
The objectives of the article “The Battles of Kütahya-Eskişehir and Sakarya, dated 1921, in Estonian Press“ was to determine 1) the attitude of Estonian press ofnthat time towards these battles before, during and after them; 2) the sources to which Estonian press was referring giving information about the battles; 3) the similarities and differencies between the attitudes of Estonian press from one side and French, English presses from the other side.
As the investigation’s material the biggest Estonian newspapers of that time, “Kaja“, “Postimees“, “Päevaleht“, “Tallinna Teataja“ and “Vaba Maa“ were used.
Before the Battles of Kütahya-Eskişehir the main themes connected with the Turkish National War (1919-1922) and treated by Estonian newspapers were the rejection of the proposal of the intermediation of the Allies by Greece, the attitude of Greece towards the military aid of the Western countries, the attack of the Kemalists to Istanbul, the probable participation of the Balkan countries in the Turkish National War. The second theme was also important for French and English newspapers. According to Estonian press the Allies failed in intermediation becausetheir measures were not good enough. But the Western newspapers considered onlyGreece guilty in their failure.
During the Battles of Kütahya-Eskişehir Estonian press referred as a main source of its battle information to the radio of Berlin. The radio of Berlin got its battle information mainly from the news of Athens. Therefore, Estonian press, differently from French press, was quiet blinded by the temporary military success of the Greeks.
Key words: The Battles of Kütahya-Eskişehir and Sakarya, Mustafa Kemal, the
Turkish National War, Estonian Press, Estonian newspapers.
Not/ Note : İlgili kaynaktan alıntı yapılarak değiştirmeden yazılmıştır.
It was written without modification by quoting the relevant source.
Mustafa UYSAL
Araştırmacı-Yazar
Yazarı: Tanno TİLGAR