1620 Numaralı Müslim Nüfus Defterinde verilerinden hareketle, Kütahya şehir merkezinin 1842-1843 yılına ait Müslüman nüfusu ve bu nüfusun sosyal yapısı hakkında genel bir kanıya ulaşılmıştır. Kütahya şehir merkezinde 33 Müslüman Mahalle vardır. Bunlar; Ahi Mustafa, Ahi Erbasan, Paşam, Sultanbağı , Servi, Pirler, Çerçi Müslüman, Şehreküstü, Dükkancık, Hacı İbrahim, Kale-i Sagir (Kale Cedid), Hisaraltı, Kale-i Bala (Kale Kebir), Meydan,  Balıklı, İshak Fakih, Boladbey, Saray, Cemaleddin, Ahi Evren(Evran), Börekçiler, Bölücek,  Ahi İzzeddin, Efendibula, Gönen, Hacı Ahmed, Lala Hüseyin Paşa, Bezirciler, Kadı Şeyh,  Çukur, Maruf, Cedid’dir.  Osmanlı Dönemi’ndeki bu mahalleden Balıklı, Börekçiler, Cedid, Cemaleddin,  Lala Hüseyin Paşa, Maruf, Pirler, Saray, Servi, Sultanbağı’nın mekan olarak bile isim olarak da (Sultanbağı ve bazı birkaç mahalle hariç) tarihsel ismi korunmaktadır.           Kütahya halkının şehir içi, civar ve uzak vilayetlere göçlerini tespit etmek de mümkündür. Göç edilen mahaller içinde Mısır, İstanbul, Medine ve Bursa dikkat çekmektedir. Aynı zamanda Kuşu Karyesi, Döğerler Karyesi, Eskişehir gibi Kütahya’ya yakın köy ve kazalara gidenler olduğu da tespit edilmiştir. Defterde geçici süre için çalışmak ve İstanbul’a ilim etmek tahsil etmek amacıyla gidenler  de  vardır.  1842-1843 yılında Kütahya’nın Lala Hüseyin Paşa Mahallesi’ne Diyarbakır ve Bursa’dan göç ederek gelenlerin olduğu da görülmektedir.  Mahalleye toplam 8 kişi gelmiştir. Aynı yıl Bezirciler Mahallesi’nde ise 3 kişinin misafir olarak kaydına rastlanmıştır. Bu arada göç olarak değerlendirilmek mümkün değilse de sayım sırasında askerlik, hac farizası gibi nedenlerde şehir dışında oldukları belirtilen erkek nüfusa da mevcuttur.           Kütahya’da en çok verilen ad sıralamasında ilk dörtte Hz. Peygamber’in isimleri ile damadı ve amcasının oğlu Hz. Ali’nim adı kullanılmaktadır. En az kullanılanlar ise Abbas, Abdülfettah, Aziz, Bilal, Kadir, Ziya gibi isimlerdir. Bunların dışında Üftade, Genç,  Ayvaz gibi nadir olarak kullanılan günümüzde ise yaygın olarak kullanılmayan adlar da vardır. Kütahya’da günümüzde olduğu gibi çift isim verme geleneğinin 19. y.y.  ortalarında da olduğu hatta bu isimlerden bazılarının Yusuf Ziya, Osman Nuri, Ali Rıza gibi günümüzde kullanılan çift isimler ile aynı olduğu görülmektedir.           Nüfus defterlerine Müslümanların yazılmasının amacı askere gidecek kişiyi tespit etmek olduğu için özgürlük halleri özellikleri belirtilmiştir. Bu arada firar, mefkud, pir-i fani gibi özel durumları da kayıt edilmiştir. Kütahya şehir merkezi özür ve özel durumları olanlar ele alındığı bunların 193 kişi olduğu görülmektedir. Bunlardan özürlülük halleri belirtilenlerden 31’i alil, 21’i yekçeşm, 18’i topal, 16’sı mecnun, 16’sı ama, 92u çolak, 3’ü dilsiz, 1’er kişi ise kolu eğri, burunsuz, asamm, kolu sakat, mariz’dir. Özel durumu olanların ise 34’ü yetim, 9’u pır-i fani,6’su fukara, 6’sı mefküd, 5’i metrük, 1’er amelmande ve firar’dır.  Özür grubuna dahil edilenler ile özel durumu olanlar toplam erkek nüfusunun 2,7’sini oluşturmaktadır.  Bunlar içinde en kalabalık grubu 17,6 ile yetimler oluşturmaktadır. Mustafa UYSAL Araştırmacı-Yazar Kaynakça:  Kütahya 1842-1843( Müslüman Nüfus ve Sosyal Yapı) Sayfa: 131-132-133