Kütahyalılar; meşhur (Şeyh Abdullah ilahi) evladı olup bu soydandır. Babası Ebül’kabul Abdurrahman Efendi (1060 H. 1650 M.) ile (1070 H. 1659 M.) tarihleri arasında Kütahya’da müftülük etmiştir.
Yahya efendi ( 1152 H. 1739 M.) senesinde vafat edip Kütahya’da musalla kabristanına defnedilmiştir. Babası gibi ilmiyye sınıfından idi. Şu güzel beyit Yahya Efendinindir:
- Bugün hengamı vaslı dilrubadan ben elim çektim
- Sizindir gayrı biz öksüz kalırsak herçi bad’abad
Yahya Efendi’nin oğlu Feyzullah Efendi de ulemadan olup (1173 H. 1759 M.) da vefat ile babasının yanına defnolunmuştur.
Bunlardan başka Kütahya Vilayeti’nin değil, yalnız Kütahya kazası dahilinde yetişmiş olan bir hayli ricai daha bulanacağı tabii isede ben bu kadarının tercemei hallerini elde edebildim. Vilayete ait ikinci kısım yazılırken oraların tarih ve Meşahirinden ayrıca de ayrıca bahsolunacaktır.
Kütahyalı mütebbi gençlerin, bu eserin noksanlarını ikmal ile mükemmel bir Kütahya tarihi yazacak malezimeyi ihzar eylemeleri pek ziyade arzu olunur.
Evliya Çelebi; seyahatnamesinde Kütahya’da ekserisi bugün de malum olan bazı ziyaret yerlerinden bahsediyor ki şunlardır:
Yine Evliya Çelebi (Elmevla Yakup) diye Kütahya Kadısı iken vefat ederek, Balıklı Hamamı kurbine defnilen v e kabri mamur olan bir zaten de bahsediliyor. Mevlana Yakup, Kanuni Süleyman’ın Şehzadesi Şehit Mustafa’nın mensubinden olduğu ilgili kaynakta geçmektedir.
Bunlardan başka yine Evliya Çelebi’de aynen şu kayıtlar vardır:
- Pirler Sultan; namı diğer kara donlu Sultan
- Şam mahallesinde Şeyh Seyit Nureddin Sultan (tekkesinde meftun)
- İshak Fakih imaretinde Germiyan oğlu Sultan Yakup
- Laleli çeşme mahallesinde (küçük dede kabri)
- Meydan mahallesi mezarlığında (küçük dede kabri)
- Meydan mahallesi mezarlığında (Eşşeyh Hacı Bayram Sultan)
- Hıdırlık Sultan
- Hezar Dinar Sultan: Fatih’i Kütahya’dır. Zaviyesinde asudedir.
- Emlahüşşuara şeyhi Kütahya kurbinde (Dumlupınar) köyünde medfundur.
Kütahya’da bu kabirlerden başka Ahi Mustafa, Ahi Cemallettin.. ila gibi Ahi Ricalinin kabirleri vardır. Bunlardan Ahi Cemalettin’in, yukarıda Germiyan kitabeleri kısmındaki silsede ( S.86 ve 87) ismi geçen Hacı İbrahim Cemal olması muhtemeldir.
Not: Makale ilgili kaynaktan aynen yazılarak kaleme alınmıştır.
Mustafa Uysal
Araştırmacı-Yazar
Kaynakça: Bizans ve Selçukiylerle Germiyan ve Osman Oğulları Zamanında
Kütahya Şehri
Yazan:Balıkesir Meb’usu, Kütahya Fahri Hemşerisi
Uzun Çarşılıoğlu İsmail Hakkı
Sayfa: 274-275